تأثیر تنش شوری بر فرایند تثبیت بیولوژیک نیتروژن و شاخص‌های رشد دو رقم سویا در مراحل مختلف فنولوژیک

Authors: not saved
Abstract:

مقاومت به شوری در گیاهان یک پدیده­ی چند وجهی است که عوامل زیادی از جمله ویژگی­های مورفولوژیک و شرایط فیزیولوژیکی گیاه در آن تأثیر داشته و کاهش رشد و عملکرد گیاه بسته به نوع گیاه، سطح شوری و ترکیب یونی املاح متغیر می­باشد. در شرایط شوری، در لگوم­ها، رشد تارهای کشنده، ترشحات موسیلاژی ریشه، نفوذ باکتری­های ریزوبیوم در ریشه و تشکیل گره توسط آنها و نهایتاً تثبیت بیولوژیک نیتروژن در گیاه کاهش می­یابد. گره بندی گیاهان تیره لگومینوز نسبت به رشد آنها از حساسیت بیشتری برخوردار است، لذا با شناخت مراحل حساس تر رشد گیاه به شوری و اعمال مدیریت مناسب می­توان صدمات شوری بر گیاه را کاهش داد، از سوی دیگر استفاده بی رویه و غیر اصولی کودهای شیمیایی از جمله کودهای نیتروژنی در اراضی شور باعث تشدید اثر شوری بر گیاه می­گردد. استفاده از باکتری­های همزیست با گیاهان لگوم به عنوان یکی از راه کارهای کاهش مصرف کودهای نیتروژنی مطرح بوده و در اراضی شور، ضمن تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاه، شوری ناشی از مصرف کودهای نیتروژنی را نیز منتفی می­سازد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر شوری بر رشد و تثبیت بیولوژیکی نیتروژن در همزیستی سویا – ریزوبیوم و جایگزینی بخشی از کودهای نیتروژنی با مایه تلقیح­های ریزوبیومی و کاهش اثرات سوء ناشی از مصرف کودهای نیتروژنی در شرایط تنش شوری بر روی دو رقم سویا در گلخانه انجام گرفت. آزمایش گلخانه­ای کشت سویا در قالب طرح بلوک­های کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل:  فاکتور رقم در 2 سطح (M7 , L90 )، فاکتور شوری در 4 سطح (آب آبیاری منطقه با شوری 53/0 دسی­زیمنس بر متر، آب­هایی با شوری­های 5/2، 5/4، 5/6 دسی­زیمنس بر متر از منبع کلرورسدیم)، فاکتور کودی در 3 سطح (بدون کود نیتروژنی و باکتری، با کود نیتروژنی به مقدار 150 کیلوگرم در هکتار و تلقیح با باکتری همزیست)، فاکتور مرحله زمانی در 5 سطح (یک ماه بعد از کشت، گلدهی، تشکیل غلاف، تشکیل دانه، پر شدن دانه) بودند. گیاهان در 5 مرحله زمانی (یک ماه پس از کشت، گلدهی، تشکیل غلاف، تشکیل دانه و پر شدن دانه) برداشت شدند و در هر مرحله زمانی وزن خشک اندام هوایی، ریشه و گره، تعداد گره، غلظت نیتروژن، نیتروژن جذب شده، مؤثر بودن همزیستی اندازه­گیری شدند. به منظور تحلیل آماری داده­ها از نرم افزار MSTAT-C و برای مقایسه میانگین شاخص­های آماری مورد نظر از آزمون چند دامنه­ای دانکن استفاده گردید. در مورد تمام شاخص­های اندازه­گیری شده، غیر از غلظت نیتروژن و مقدار نیتروژن جذب شده، رقم M7 نسبت به رقم L90 برتری داشت و تفاوت آنها معنی­دار بود، افزایش شوری باعث کاهش معنی­دار شاخص­های اندازه­گیری شده در هر دو رقم گردید. اثر متقابل شوری و کود نیتروژنی نشان داد که در شرایط بدون تنش شوری (آب آبیاری منطقه با شوری 53/0 دسی زیمنس برمتر) مصرف کود نیتروژنی باعث رشد بهتر گیاه و افزایش وزن خشک اندام هوایی شد. شاخص­های وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، نیتروژن جذب شده، وزن خشک و تعداد گره، دارای کمترین مقدار در مرحله یک ماه پس از کشت و بیشترین مقدار در مرحله پر شدن دانه بودند؛ شاخص غلظت نیتروژن دارای بیشترین مقدار در مرحله گلدهی و کمترین مقدار در مرحله یک ماه پس از کشت بودند. شاخص­های مؤثر بودن همزیستی دارای بیشترین مقدار در مرحله گلدهی و کمترین مقدار در مرحله پر شدن دانه بود. تلقیح باکتری نسبت به شاهد تلقیح نشده در تمام مراحل رشد و در تمام سطوح شوری وزن خشک بشتری را تولید نمود و تفاوت دو تیمار باکتری و شاهد فقط در آخرین سطح شوری و در مراحل تشکیل دانه و پرشدن دانه معنی­دار نبود. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تاثیر تنش شوری بر رشد و تثبیت بیولوژیک نیتروژن در ارقام سویا

تاثیر شوری(کلرید سدیم) بر رشد و تثبیت بیولوژیک نیتروژن در یازده رقم سوبا به نامهای هیل،‏‎l.b.k‎‏،‏‎b.p‎‏، هاگ ، دیر، گرگان 3، سحر، هابیت ، ویلیامز، ‏‎j.k‎‏ و ‏‎l.w.k‎‏ بصورت آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی همراه با تیمارهای صفر، 60، 30 و 80 میلی مول کلرید سدیم در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان می دهد که با افزایش شوری تعداد گره ، سطح برگ، وزن خشک کل، درصد و عملکر...

15 صفحه اول

تاثیر تنش شوری بر مراحل مختلف رشد گندم رقم روشن

به منظور تعیین تحمل به شوری گندم نان (Triticum aestivum L.) در مراحل مختلف رشد، آزمایشی در محیط کنترل شده (شرایط لایسیمتری)، در مزرعه تحقیقاتی صدوق مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در منطقه حسین آباد یزد ، در سال 1390 انجام گرفت. آزمایش بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد آب شور از مرحله‌ی استقرار بوته ها، آغاز پنجه زنی، شروع طویل شدن ساقه، ظهور سنبله و...

full text

تاثیر تنش شوری بر مراحل مختلف رشد گندم رقم روشن

به منظور تعیین تحمل به شوری گندم نان (triticum aestivum l.) در مراحل مختلف رشد، آزمایشی در محیط کنترل شده (شرایط لایسیمتری)، در مزرعه تحقیقاتی صدوق مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در منطقه حسین آباد یزد ، در سال 1390 انجام گرفت. آزمایش بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد آب شور از مرحله ی استقرار بوته ها، آغاز پنجه زنی، شروع طویل شدن ساقه، ظهور سنبله و...

full text

تأثیر نوع و مقدار مصرف تعدادی از آفت‌کش‌های پرمصرف بر رشد و تثبیت بیولوژیک نیتروژن در سویا

مطالعه‌‌ حاضر به‌منظور بررسی تأثیر تعدادی از آفت‌کش‌های پرمصرف در استان گلستان بر رشد و تثبیت بیولوژیک نیتروژن در سویا (Glycine max (L.) Merr.) انجام شد. آزمایش با سه فاکتور نوع آفت‌کش‌ (شامل 10 نوع علف‌کش، حشره‌کش و کنه‌کش)، مقدار مصرف آفت‌کش (به‌میزان توصیه شده و دو برابر آن) و رقم سویا (سحر و ویلیامز) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تکرار به‌صورت فاکتوریل در گلدان به اجرا درآمد. نتای...

full text

تاثیر تنش شوری در مراحل مختلف رشد بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی دو رقم برنج در شرایط گلخانه

به منظور بررسی اثرات تنش شوری در مراحل مختلف رشد بر صفات مورفو فیزیولوژیکی برنج، آزمایش گلخانه ای به صورت اسپلیت فاکتوریلدر قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار با دو رقم دیلم و PSBRC88 در کرت های اصلی و سه سطح شوری 0، 6و 12 دسی زیمنس بر متر در سهمرحله رشدی رویشی، ساقه دهی وگلدهی در کرتهای فرعی به صورت فاکتوریل اجرا شد. اعمال تیمار شوری در هر مرحله به مدت بیست روز درمحلول غذایی یوشیدا انجام گرفت. ن...

full text

تاثیر تنش خشکی بر گره‌بندی و تثبیت نیتروژن نژادهای مختلف باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم در سویا

به منظور ارزیابی گره‌بندی و میزان تثبیت نیتروژن در رقم کلارک سویا در شرایط تنش‌خشکی و تعیین باکتری ریزوبیوم ‌ژاپونیکوم برتر، تحقیقی در دو سال زراعی 1382 و1383 انجام گرفت. آزمایش ها به صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح ‌بلوک‌های‌کامل ‌تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح خشکی، تنش ملایم(85% نیاز آبی گیاه)، تنش متوسط(70% نیاز آبی گیاه)، تنش سخت (55% نیاز آبی گیاه) و آبیاری مطلوب ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 28  issue 2

pages  287- 293

publication date 2014-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023